La Consolation
"La Consolation & Trattenendossi"
De Witte Raaf, Bruxelles, septembre-octobre 1999,
p.40
Sinds enkele jaren voert de Commissie
Beeldende Kunst van de Vlaamse Gemeenschapeen andere koers in haaraankopen
actuele kunst. Na een jarenlange praktijk van 'breed' aankopen - van ieder
wat - opteert ze nu voor een driesporenbeleid. Vooreerst ambieert ze vermeende
lacunes in de Vlaamse collecties naoorlogse kunst in te vullen. Zo werd de
Verzameling Vlaanderen sindsdien aangevuld met een kern werken van Panamarenko
(Feltra, 1966 en Meikever, 1975), een groep tekeningen van
Dan Van Severen, schilderijen uit de jaren '90 van Raoul De Keyser, Brieven
aan Roger (1977) van Jef Geys. Het tweede spoor betreft de aankoop van
actuele werken van established kunstenaars. Grote installaties van Guillaume
Bijl (TV Quizdecor, 1993 en 235 belangrijke en minder belangrijke
foto's..., 1986-'95), of een aantal foto's van Dirk Braeckman, een ensemble
tekeningen en schilderijen van Luc Tuymans. Tenslotte wordt ook 'jong' aangekocht,
met werken van Patrick Vanden Eynde, Honoré d'O of Jan Van Imschoot.
Al deze werken vinden hun weg naar de Vlaamse musea-die publieke plaatsen die
geacht worden de discussie over beeldende kunst te voeren. De virtuele Verzameling
Vlaanderen nieuwe stijl kreeg de afgelopen tijd - met de steun van diezelfde
overheid -de gelegenheid om zich te tonen. In 1997 in het Centrum voor Beeldende
Kunsten te Hasselt, onlangs in Le Magasin in Grenoble en nu in Venetië.
Voor Yves Aupetitallot van Le Magasin is België geen onbekende. Tevoren
organiseerde hij in Saint-Etienne al een retrospectieve over de documentaires
van Jef Cornelis, verzorgde hij voor Antwerpen '93 een historisch luik over
de kunstsituatie in Antwerpen van 1958 tot 1968 en stond hij in voor de Wide
White Space-retrospectieve in Brussel. Als leidmotief van de tentoonstelling
die hij in Grenoble maakte, fungeerden kleine werkjes van Ensor, Henri De Braekeleer
en Edgar Tytgat. Het getuigde van een opmerkelijke zin voor intieme, bescheiden
huiselijkheid van een bijna verstikkende soort. Doorheen de tentoonstelling
stak dit thema in verschillende varianten de kop op; het gepruts van Panamarenko,
de corrigerende toetsen van Raoul De Keyser, interieurs van Dirk Braeckman,
introverte beelden van Thierry De Cordier, een stekelige denker van Jan Fabre,
een verstard dorp bij Luc Tuymans enzovoort. In de bijhorende publicatie verscheen
de tekst Vanwege Vlaanderen van Bart Verschaffel en Rudi Laermans.
Hierin wordt summier de culturele positie van de kunstenaar in België toegelicht,
inclusief een sfeerbeeld van het naoorlogse intellectuele klimaat. Verschaffel
en Laermans schetsen Vlaanderens isolement met hier en daar een aandoenlijk
en voorwaardelijk lichtpuntje, waar beeldende kunst 'aansluiting met de wereld'
vindt. Een intelligente tekst die tevens oog heeft voor de verantwoordelijkheid
van de Commissie Beeldende Kunst en de betrokken kunstinfrastructuur bij de
verdere omgang met de Verzameling Vlaanderen. Het feit dat kunst nu eenmaal
een onbetwistbare internationale agenda heeft- 'kunst van hier' wordt in het
buitenland steeds gesmaakt - zal niet kunnen verhullen dat het gros van de
geëxporteerde kunstenaars dit internationale publiek niet blijft boeien.
Wat gaan we dan met hun werk doen, over tien jaar? Samen met de tentoonstellingstitel La
consolation schopt deze tekst elk kunstexporterend land een geweten.
Daarmee vergeleken is de tentoonstelling Trattenendosi (Zich ophouden
bij...) in een door de Vlaamse overheid gehuurde lokatie tijdens de biënnale
van Venetië een afknapper. Tentoonstelling en publicatie zijn niet meer
dan een onsamenhangende presentatie van aankopen en speciaal voor de gelegenheid
gemaakt nieuw werk van Ricardo Brey, Sven 't Jolle, Anne-Mie Van Kerckhoven,
Francky DC en Philippe Van Snick. De gedachte als zou de 'internationale uitstraling'
van Jan Hoet voldoende aantrekkingskracht opleveren, lijkt me een povere omkadering
voor het artistieke werk. Heeft men zich trouwens al de vraag gesteld wat een
nietsvermoedende bezoeker hierbij opsteekt?
La consolation werd uitgegeven door Magasin, centre national d'art
contemporain, Cours Berriat 155, 38000 Grenoble (04.76.21.95.84). ISBN 2-906732-80-X
De tentoonstelling Trattenendosi met werk van Guillaume Bijl, Berlinde De
Bruyckere, Jan Van lmschoot en anderen loopt nog tot 3 oktoberin de oude
graanschuren van Zitelle in Venetië. De tentoonstelling werd georganiseerd
op initiatief van het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap en de publicatie
draagt het lSBN 90-75679-04-1 (E.W.)
Etienne Wynants